«Қазақстанның жаңа және
қазіргі заман тарихы» пәнінің
мақсаты – әлемдік тарихтың құрамдас бөлігі болып табылатын Отан тарихы туралы
білімді студенттер санасында тереңдету,
оларды азаматтыққа, отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.
Қазақстан тарихнамасының концептуалды өзгерістерін сараптай
білу, деректік материалдармен жұмыс жасауды тереңдетіп меңгерту. Қазақстанның жаңа және қазіргі тарихы XVIII ғасырдың басы мен 1991 жылға дейінгі Қазақстан тарихының
түйінді проблемаларын қарастырады:
- Қазақ хандығының дәстүрлі қоғамдық-саяси жүйесі
және оның өміріндегі өзгерістер;
- қазақ халқының жоңғар басқыншылығына қарсы
азаттық күресі;
- Қазақ хандығының көршілерімен
қарым-қатынастарының өзекті мәселелері;
- қазақ жерінің Ресей империясының құрамына
енгізіліп, Қазақстанды отарлау шаралары;
- хандық биліктің жойылуы;
- қазақ халқының дара тұлғалары - Әбілқайыр,
Абылай және Кенесары хандардың, Төле, Қазыбек, Әйтеке билердің Шоқан, Абай,
Ыбырай секілді ағартушылардың тарихтағы орны;
- отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық қозғалысы және
олардың жетекшілері;
- әкімшілік-аумақтық жаңа жүйенің енгізілуі және
оның сипаты;
- қазақ жеріне қоныс аудару қозғалысы мен оның
зардаптары;
- мәдени өмірдегі өзгерістер;
- ХХ ғасыр басындағы Қазақстанның қоғамдық-саяси
дамуы, реформаторлық идеялар мен жалпы ұлттық баспаның пайда болуы
қарастырылады.
- Қазақстанның жаңа тарихы кезеңдерінің
хронологиялық шегін;
- XVIII ғасырдың басындағы Қазақстанның
әлеуметтік-экономикалық дамуын, ішкі, сыртқы саясатын, халқының әлеуметтік
құрамын, шаруашылығы мен тұрмыс-тіршілігін;
- қазақ-жоңғар қатынастарын, азаттық жолындағы
негізгі шайқастарды, олардың себептері мен салдарын;
- Ресеймен байланысты, оған Қазақстанның қосыла
бастау себептерін, отаршылдық саясаттың белгілерін;
- ХІХ ғасырдағы Қазақстанның
әлеуметтік-экономикалық жағдайын, халықтың тұрмысын, даму ерекшеліктерін;
- XVIII-ХІХ
ғасырларда отаршылдыққа қарсы болған ұлт-азаттық қозғалыстарды, олардың
себептерін, салдарын, қозғалыстардың көрнекті басшылары С.Датұлының,
С.Қасымұлының, И.Тайманұлының, М.Өтемісұлының, К.Қасымұлының,
Ж..Нұрмұхамедұлының, т.б. халық алдындағы қызметін;
- Ұлы жүз қазақтарының Хиуа, Қоқан хандықтарының
қол астында болған кездегі жағдайын;
- Қазақстан-Қытай қатынастарын, ұйғырлар мен
дүнгендердің Жетісуға қоныс аудару себептерін;
- ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басындағы
демократиялық қозғалысты, оның көрнекті өкілдерінің қызметін білулері керек;
- Студенттердің басты назарын қоғам тарихына;
адамдардың әлеуметтік және саяси қызметіне аудару;
- ХХ ғасырда болған тарихи оқиғаларды,
құбылыстарды талдай отырып, олардың біртұтас тарихи қозғалысқа жататынын
түсінуге көмектеcу;
- Студенттердің бойында өз халқы мен өзге
халықтардың тарихы мен мәдениетін құрметтей білу сезімін қалыптастыру, мәдени
мұраны сақтауға және байытуға үлес қосуға тәрбиелеу;
- Дүниеге ғылыми көзқарас
қалыптастыру, студенттерге адамзат жинаған әлеуметтік, рухани, адамгершілік
тәжірибесін меңгерту.
Қазақстанның жаңа және қазіргі заман тарихы пәні курсында
келесі міндеттер қарастырылған:
- Бірінші дүниежүзілік
соғыстан бастап қазіргі кезеңге дейінгі уақытта еліміз жүріп өткен тарихи
кезеңдерге талдау жасалады. Пән курсын өту барысында Бірінші дүниежүзілік
соғыстың Қазақстанға тигізген әсері, 1917 жылғы Ақпан және Қазан
революцияларының Қазақстанға тигізген әсері, жер мәселесінің шиеленісуі,
азаматтық қарсы тұру жылдарындағы әртүрлі саяси күштердің арасалмағы, қазақ
өлкесін басқару жөніндегі Революциялық комитеттің құрылуы мен қызметі, «Алаш»
партиясының құрылуы мен қызметі, Қазақ АКСР-ның құрылуы сияқты мәселелер
жан-жақты қамтылады.
-Индустрияландыру бағытын
қарастырған кезде жетістіктерімен қатар жіберген кемшіліктерге де тоқталынады.
Атап айтқанда, өнеркәсіпті дамытудың шикізаттық бағыты, жұмысшы табының
арасындағы қазақ өкілдерінің үлес салмағы мен кәсіби деңгейіне жан-жақты талдау
жасалынады.